یکی از سوالاتی که اکثر مشمولین ارسال گزارشات صورت معاملات فصلی به دنبال جواب آن هستند، هزینه‌هایی است که باید در صورت معاملات فصلی ثبت شوند. سازمان امور مالیاتی، برخی از مودیان را موظف به تهیه و ارسال گزارشات معاملات فصلی کرده است تا با بررسی این گزارش‌ها، اطلاعات مهم و کلیدی مربوط به معاملات و عملکرد شرکت‌ها و موسسات را از آنها اخذ کند. این گروه از مشمولین مکلف هستند کلیه معاملات خود را در قالبی خاص مطابق با دستورالعمل به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. در این نوشته از وبلاگ گروه مالی و حسابداری زانا می‌خواهیم به‌طور مفصل در مورد هزینه‌هایی که باید در گزارشات معاملات فصلی ثبت شوند، صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
صورت معاملات فصلی چیست؟
قانون‌گذاران در سال ۱۳۷۳ و در قالب ماده ۸۵ قانون وصول درآمدهای دولت، برخی از افراد ملزم به دریافت کد اقتصادی را مکلف به ارائه صورتحساب‌های خود اعلام کرد. با توجه به این قانون تمامی اطلاعات خریدار و فروشنده باید در این صورتحساب‌ها درج شوند که مهم‌ترین آنها، کد اقتصادی هر دو طرف است.
اطلاعات این صورتحساب‌ها باید در بازه‌های زمانی ۳ ماهه و در قالب گزارش‌هایی طبق فرمت خاص به سازمان مالیاتی تحویل داده می‌شد. این کار به علت شفاف سازی فعالیت‌های مالی افراد بود و همچنین به پیش بینی مالیات وصولی نیز کمک می‌کرد. این روال کار تا سال ۱۳۸۰ ادامه داشت و در سال ۱۳۸۰، با تصویب یک دستورالعمل اجرایی تحت عنوان ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم دامنه اجرایی و الزامات آن افزایش یافت. در سال ۱۳۹۱ همه مودیان مالیاتی موظف به ثبت نام و دریافت کد اقتصادی شدند. ضرورت درج کد اقتصادی خریدار و فروشنده در صورتحساب‌های صادره لحاظ شد؛ آخرین تغییرات این قانون نیز در سال ۱۳۹۴ بود.
چه مواردی باید در معاملات فصلی ثبت شوند؟
در بخش قبل به تعریف معاملات فصلی پرداخته شد. در این فصل می‌خواهیم مواردی را که باید در این صورت معاملات ثبت شوند را بررسی کنیم. تمامی معاملات اشخاص مشمول، شامل خرید و فروش کالا، خدمات و غیره باید در گزارش ثبت شوند (البته اگر معامله‌ای با مجوز قانونی از گزارش شدن مستثنی شده باشد، نیازی به درج در گزارش معاملات فصلی نیست). به عنوان مثال همه خریدهای مواد اولیه، اتومبیل، کالاهای آماده فروش، ارز و غیره باید گزارش شوند. همچنین خرید خدماتی همچون حمل، مشاوره، کارمزد عملیات صرافی و غیره نیز باید در صورت معاملات فصلی درج شوند.
در رابطه با فروش نیز باید کلیه اطلاعات فروش کالا و خدمات در گزارش ثبت شوند. به این نکته دقت داشته باشید که تمام خرید و فروش‌های فارغ از محل مصرف یا تأمین نیز باید در گزارش موجود باشند؛ یعنی فروش خارجی همان صادرات و خرید خارجی یا همان واردات نیز باید به‌طور دقیق در این گزارش درج شوند.
دقت داشته باشید که در این گزارشات باید مجموعه‌ای از اطلاعات هویتی و معاملاتی اشخاص مکلف در سامانه مالیاتی گزارش داده شوند. اطلاعات هویتی شامل اطلاعاتی مانند کد اقتصادی، شناسه ملی، آدرس، اطلاعات تماس اشخاص حقیقی و حقوقی است. اطلاعات معاملاتی نیز در برگیرنده کلیه معاملات اشخاص به استثنای آن دسته از مواردی است که در آئین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۶۹ مکرر درج شده‌اند.
با توجه به دستورالعمل‌های صادر شده منظور از معاملات، خرید و فروش دارایی‌ها، کالاها و خدمات، واردات و صادرات کالاها و خدمات، اطلاعات کارفرما در قراردادهای بلندمدت، حق العمل کاری یا مدیریت پیمان، گزارش اجاره، فعالیت‌های ساخت و فروش املاک و اطلاعات پیمان‌کار در قراردادهای بلند مدت است که باید هر کدام از این موارد با جزئیات کامل و به تفکیک در گزارش ثبت شوند.
با توجه به تمامی موارد گفته شده در بالا، مودیان مالیاتی موظف هستند تا در صورت انجام معاملات، تمامی اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای خود را دقیقا مطابق با استانداردهای ارائه شده توسط سازمان مالیاتی ثبت کرده و گزارش دهند. البته این اطلاعات با توجه به نوع معامله یا قرارداد متفاوت هستند. به‌طور کلی در یک جمع‌بندی می‌توان گفت درج اطلاعات زیر در تمامی گزارش‌های معاملات فصلی ضروری و لازم است:
- اطلاعات هویتی و مکانی طرفین معامله یا قرارداد
- اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای طرفین معامله
- اطلاعات مربوط به مجوزهای فعالیت طرفین معامله یا قرارداد
- اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، اموال و املاک و نقل و انتقال آنها
- اطلاعات مالی و پولی و اعتباری و سرمایه‌ای
- موارد مربوط به ارزش افزوده
همچنین دقت داشته باشید که در مورد صادرات یا واردات کالاها و خدمات، درج اطلاعاتی مانند ارز مورد استفاده و نرخ برابری آن یا اطلاعات و مجوزهای مرتبط با ورود یا خروج قانونی موضوع مورد معامله من جمله شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی و همچنین شماره اختصاصی اشخاص خارجی طرف قرارداد (در مورد واردات) ضروری و حتمی است. تمام اطلاعات مرتبط با معاملات و قراردادها و همچنین اطلاعات هویتی طرفین معاملات باید دقیقا در گزارشات معاملات فصلی ثبت شوند.
چه هزینه هایی نباید در معاملات فصلی ثبت شوند؟
براساس ماده ۱۳، مواردی که در ادامه مشاهده می‌کنید را نباید در صورت معاملات فصلی خود درج کنید:
- خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
- کمک‌ها، جوایز و هدایای بلاعوض
- خرید و فروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه
- حـق عـضویت اعضاء مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجـمن‌ها وتشکل‌های غـیردولتی دارای مـجوز از مـراجـع ذیصلاح
- سود و کارمزد و جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه
- سود سهام و سهم الشرکه؛
- مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی وموارد مشابه، به دستگاه‌های اجرائی پرداخت می‌‌شود
- حقوق و دستمزد پرداختی موضوع فصل سوم از باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم
- وجوه پرداختی بابت حق نگهداری (شارژ) ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی
- معاملات نقل و انتقال املاک موضوع ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم برای متعاملین
- مال الاجاره‌های املاک موضوع ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم
نحوه ارسال گزارش های معاملات فصلی
در نوشته بالا با صورت معاملات فصلی و جزئيات مربوط به آن به‌طور کامل آشنا شدید. در ادامه به تفصیل در مورد هزینه‌هایی که درج آنها در صورت معاملات فصلی ضروری است، صحبت کرده و تمامی آنها را بررسی کردیم. همچنین مواردی که نیازی به ثبت آنها در گزارش نیست را نیز بیان کردیم. برای مشاوره جهت تنظیم و ارسال گزارشات معاملات فصلی خود با کارشناسان و مشاوران متخصص و مجرب زانا تماس بگیرید. حسابرسین و متخصصیت زانا همواره آماده هستند تا تمامی خدمات مالی، حسابداری و مالیاتی را به‌طور کامل به شما ارائه دهند. همین حالا با زانا تماس بگیرید. امیدورایم از این مطلب کاربردی استفاده کرده باشید. دیدگاه‌های خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
