مرخصی استعلاجی یکی از راهکارهایی است که در صورت وقوع اتفاقات غیرمنتظره و ناگواری همچون بیماری می‌تواند به کارمندان و کارگران کمک کند تا با استفاده از آن و به‌صورت قانونی در این‌گونه مواقع از این نوع مرخصی بهره ببرند. در شرایطی که فرد با مشکلات و چالش‌هایی مواجه میشود که نمی‌تواند در محل کار حضور یابد یا اینکه در صورت رفتن به محل کار نمی‌تواند عملکرد لازم را داشته باشد، گرفتن مرخصی استعلاجی راه‌گشا است. در این نوشته از وبلاگ تخصصی گروه مالی زانا می‌خواهیم در مورد قوانین مرخصی استعلاجی، تعداد روزهای مجاز برای این نوع مرخصی، نحوه دریافت حقوق و مزایا طی این دوره و همچنین چالش‌های مربوط به آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
مفهوم مرخصی استعلاجی
قانون کار، انواع مرخصی‌های مجاز برای کارکنان را به طور مفصل توضیح داده و در نظر گرفته است. یکی از انواع مرخصی‌ها، مرخصی استعلاجی نام دارد. معنی مرخصی را که همه ما می‌دانیم؛ اما استعلاجی به چه معنا است؟ در مواقعی که شما به‌عنوان نیروی کار با بیماری یا اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای روبرو می‌شوید، به‌طوری‌که توانایی حضور پیدا کردن در محل کار را نداشته باشید، با توجه به قانون کار می‌توانید از مرخصی استعلاجی استفاده کرده و تا پایان بیماری یا حل شدن مشکل خود نیازی به حضور در محل کار ندارید.
طبق ماده ۵۹ قانون تامین اجتماعی، هر فردی که بنا به شرایطی توانایی اشتغال به‌کار و حاضر شدن در محل کار خود را نداشته باشد، در صورت محرز بودن عدم توانایی، می‌تواند از این نوع مرخصی استفاده کرده و مشمول دریافت مرخصی استعلاجی میشود. با توجه به این قانون کلیه کارمندان مشغول به‌کار در سازمان‌های دولتی و غیردولتی و همچنین افراد تحت پوشش تامین اجتماعی می‌توانند از این مرخصی در صورت نیاز استفاده کنند.
یک نکته قابل توجه در مورد مرخصی استعلاجی این است که اگر افارد تحت پوشش بیمه به‌دلیل وقوع حادثه در محل کار خود مجبور به مرخصی شوند، می‌توانند غرامت نیز دریافت کنند. همان‌طور که از تعریف مرخصی استعلاجی نیز مشخص است، در این نوع مرخصی شما معمولا حقوق خود را به‌طور کامل دریافت می‌کنید و استفاده از این مرخصی تاثیری بر میزان حقوق دریافتی ندارد.
بررسی قوانین مربوط به مرخصی استعلاجی
همان‌طور که می‌دانید قانون کار و همچنین قانون تامین اجتماعی برای رفع مشکلات و چالش‌های میان کارفرما و کارگر بوجود آمده‌اند. در این بخش می‌خواهیم قوانین مربوط به مرخصی استعلاجی را با توجه به قانون کار و قانون تامین اجتماعی بررسی کنیم. با توجه به ماده ۷۴ قانون کار، مدت دوره مرخصی‌های استعلاجی نیز جزء سابقه کارکنان محسوب میشود و برای محاسبه زمان بازنشستگی، این مرخصی را نیز به‌حساب می‌آورند. از سوی دیگر بنا به بند ۷ ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، بیماری یعنی وضعیت روحی و جسمی که فرد را از انجام درست کار بازمی‌دارد و عملکرد او را مختل می‌کند.
با توجه به این تعریف قانون تامین اجتماعی، کارکنان می‌توانند در صورت بیماری از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. براساس ماده ۶۲ قانون تامین اجتماعی در صورتی‌که فرد مدارک معتبری مبنی بر بیمار بودن (گواهی معتبر پزشکی) ارائه دهد، می‌تواند در زمان مرخصی استعلاجی میزان معینی از دستمزد و حقوق خود را دریافت کند.
چند روز در سال می‌توان از مرخصی استعلاجی استفاده کرد؟
همان‌طور که در بخش‌های قبل عنوان شد، تمامی کارکنان مشمول قانون کار می‌توانند در صورت لزوم از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. بنا بر قانون کار، تعداد روزهای مرخصی‌های استعلاجی دارای هیچ محدودیتی نیست. طبق این قانون چنانچه فرد بیمار شده باشد و مدت زمان نیاز به استراحت او کمتر از ۷ روز باشد، یا چنانچه کل مرخصی‌های استعلاجی فرد در طی سال کمتر از ۱۵ روز باشد، تنها ارائه تاییدیه توسط پزشک معالج کافی است و نیازی به مدارک بیشتر وجود ندارد.
طبق همین قانون، اگر کارکنان در طول سال بین ۱۵ تا ۶۰ روز مرخصی استعلاجی نیاز داشته باشند، باید پزشک مورد اعتماد تامین اجتماعی، بیماری آنها و نیاز به مرخصی برای طی دوره درمانی را تایید کند. در شرایطی که فرد دچار بیماری حاد شده و نیاز به مرخصی استعلاجی بیشتر از ۶۰ روز در سال داشته باشد، شورای پزشکی تشکیل میشود و تامین اجتماعی طبق نظر این شورا عمل می‌کند.
نحوه محاسبه حقوق و مزایا در مرخصی استعلاجی
به‌طور کلی در صورتی‌که مرخصی استعلاجی بیش از یک‌سال طول بکشد، فرد از برخی از مزایا محروم میشود. با توجه به قانون کار در صورتی‌که فرد نیاز به مرخصی بیشتر از مدت زمان مجاز برای مرخصی استعلاجی داشته باشد، در مورد پرداخت حقوق و مزایا محدودیت‌هایی به‌وجود می‌آید. برای مثال چنانچه فردی به شرایطی دچار شده باشد که نیاز به مرخصی استعلاجی بیشتر از یک سال داشته باشد، در اینصورت فقط حقوق ثابت، فوق‌العاده ایثارگری و کمک هزینه اولاد را دریافت می‌کند و از سایر مزایا محروم میشود.
لازم به ذکر است که در صورتی‌که فردی نیاز به مرخصی استعلاجی بیشتر از سه روز داشته باشد، پرداخت حقوق او به عهده کارفرما نیست بلکه سازمان تامین اجتماعی باید حقوق مرخصی استعلاجی را پرداخت کند.
قوانین سازمان تامین اجتماعی در مورد حقوق دوران مرخصی استعلاجی
براساس قانون کار چنانچه فردی قادر به کار کردن نباشد، در نتیجه کارفرما موظف به پرداخت حقوق نیست. در چنین شرایطی که کارکنان مجبور به استفاده از مرخصی استعلاجی می‌شوند، پرداخت حقوق آنها بر عهده سازمان تامین اجتماعی است. این سازمان نیز قوانینی را در رابطه با نحوه پرداخت حقوق به افراد طی دوران مرخصی استعلاجی در نظر گرفته است.
سازمان تامین اجتماعی به افرادی که تکفل همسر یا پدر و مادر خود را بر عهده دارند، سه چهارم میزان آخرین حقوق دریافتی خود را در مرخصی‌های استعلاجی پرداخت می‌کند. در غیر اینصورت، دو سوم آخرین حقوق به فرد تعلق می‌گیرد. البته در صورتی‌که فرد، تکفل هیچکدام از اعضای خانواده‌اش را برعهده نداشته باشد و همچنین سازمان تامین خدمات درمانی، هزینه‌های بستری و معالجه او را پرداخت کند، حقوقی معادل با نصف آخرین حقوق خود را در دوران مرخصی استعلاجی دریافت می‌کند.
نتیجه‌گیری
در نوشته بالا با مفهوم مرخصی استعلاجی و قوانین مربوط به آن و همچنین نحوه محاسبه حقوق و مزایا در دوران مرخصی صحبت کردیم. همان‌طور که مشاهده کردید هر فردی بنا به قانون کار و همچنین قانون تامین اجتماعی می‌تواند در صورت بیماری و دیگر مسائل پیش‌بینی نشده از مرخصی استعلاجی قانونی خود استفاده کرده و در محل کار حاضر نشود. البته استفاده از این نوع مرخصی شرایط خاصی را می‌طلبد و همچنین نحوه پرداخت حقوق فرد در این دوران نیز با توجه به وضعیت او و همچنین قوانین تامین اجتماعی متفاوت است. در صورتی‌که هرگونه سوالی در مورد این نوشته دارید، می‌توانید آن را با کارشناسان ما در میان بگذارید. امیدواریم از این مطلب وبلاگ زانا بهره برده باشید. منتظر دریافت نظرات شما در بخش دیدگاه‌های این نوشته هستیم.
