تغییراتی که هر سال در قوانین مالیاتی و در نرخ مالیات‌ها ایجاد می‌شود، معمولا در قالب بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده از طریق سامانه امور مالیاتی کشور به اطلاع اشخاص حقیقی و حقوقی می‌رسد. به‌عنوان مثال در سال ۱۴۰۳، نرخ مالیات بر ارزش افزوده به میزان ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد؛ این تغییرات سالانه بر نرخ‌ها و معافیت‌های مالیاتی نیز تاثیر می‌گذارند. همچنین برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، نرخ رسمی برابر با ۱۰ درصد است، اما باید دقت کنید که بعضی از کالاها نیز دارای نرخ‌های خاصی هستند؛ برای نمونه، داروها و لوازم درمانی با نرخ ارزش افزوده پایین‌تر از ۱۰ درصد و دخانیات با نرخ بالاتر از ۱۰ درصد محاسبه می‌شوند؛ این موارد همگی در قالب بخشنامه های مالیاتی هر ساله ابلاغ می‌شوند. در این نوشته از وبلاگ گروه مالی و حسابداری زانا قصد داریم بخشنامه‌ها و تغییرات مهم در نرخ‌های مالیاتی سال ۱۴۰۳ را به‌طور کامل و جامع بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
تعریف مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده (مالیات VAT) نوعی مالیات غیرمستقیم شناخته می‌شود که دولت و قانون‌گذاران مالیاتی از مصرف‌کننده‌های نهایی در فرآیند تولید هر کدام از کالاها یا خدمات دریافت می‌کنند. این نوع مالیات بر پایه میزان مصارف دریافت می‌شود و به صورت غیرداوطلبانه از طرف مردم به دولت پرداخت می‌شود. پایه مالیاتی معمولا میزان مصرف است؛ پس هرچه قدر میزان مصرف بالاتر باشد، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده جمع‌آوری شده از مشمولین نیز بیشتر خواهد بود. لازم به ذکر است که این نوع مالیات در تامین منابع درآمدی دولت‌ها نقش مهم و اساسی را ایفا می‌کند.
بررسی بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده سال ۱۴۰۳
در سال ۱۴۰۳، نرخ مالیات بر ارزش افزوده (مالیات VAT) در کشور ما با تغییراتی همراه بوده‌است. در گذشته نرخ مالیات بر ارزش افزوده از مجموع مقادیر عوارض و مالیات محاسبه می‌شد، اما در قانون و بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده جدید، فقط یک نرخ ثابت ۱۰ درصد برای محاسبه مالیات ارزش افزوده مشخص شده است. این تغییرات در قوانین مالیاتی سبب شده است که نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای بیشتر کالاها با افزایش همراه باشد. البته در مورد بعضی از کالاها قوانین متفاوتی وجود دارد و مشمول نرخ‌های خاصی هستند. به عنوان نمونه، داروها و تجهیزات درمانی نرخی پایین‌تر از ۱۰ درصد دارند، در حالی که دخانیات و برخی از اجناس لوکس نرخ مالیاتی بالاتر از ۱۰ درصد دارند. همچنین، نرخ مالیات بر ارزش افزوده در مورد واردات کالاهای اساسی نیز در قالب بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده است. این تغییرات در نرخ مالیات بر ارزش افزوده، از تاریخ ۱۳ دی ۱۴۰۰، تحت عنوان قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده یا به عبارت دیگر، قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده به مرحله اجرا درآمد.
قانون مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۳
مالیات بر ارزش افزوده (مالیات VAT) به‌صورت چند مرحله‌ای از اضافه ارزش کالاهای تولید‌شده یا خدمات ارائه‌شده در مراحل مختلف تولید و توزیع، دریافت می‌شود. همان‌طور که در بخش قبل نیز بیان شد در سال ۱۴۰۳، نرخ مالیات بر ارزش افزوده با ۱٪ افزایش در مقایسه با سال قبل، به ۱۰٪ افزایش یافت. ارزش افزوده در واقع به افزایش ارزش پولی کالا در طی مراحل تولید اطلاق می‌شود و محاسبه مبلغ آن با توجه به ارزش افزوده ایجاد شده در مراحل گوناگون تولید یک کالا یا ارائه خدمت مشخص می‌شود. برای مثال اگر برای تولید و تهیه یک کیلو شیرینی از مواد اولیه‌ای به ارزش ۱۳۰۰ تومان استفاده شده باشد و در نهایت محصول را به قیمت ۵۰۰۰ تومان بفروشید، ارزش افزوده محاسبه شده برای این یک کیلو شیرینی ۳۷۰۰ تومان خواهد بود.
تک نرخی بودن مالیات در بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده جدید
با تغییرات صورت‌گرفته در قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۳، نرخ‌های مالیاتی تغییر پیدا کرده است. تا قبل از سال ۱۴۰۰، مبلغ ارزش افزوده به دو بخش «عوارض» و «مالیات» تقسیم‌بندی می‌شد، اما بعد از سال ۱۴۰۰ و برای محاسبه مالیات‌های ارزش افزوده در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، این نوع مالیات به صورت تک نرخی و مقطوع اعمال می‌شود. در قانون جدید مالیاتی، نرخ رسمی مالیات بر ارزش افزوده برای عموم کالاها برابر با ۱۰ درصد محاسبه می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که بعضی از کالاها نیز نرخ‌های خاصی دارند که ممکن است پایین‌تر یا بالاتر از نرخ رسمی اعلام شده یعنی ۱۰ درصد باشند. به طور کلی، در قانون و بخشنامه های جدید مالیات بر ارزش افزوده، تفکیک عوارض و مالیات لازم نیست و مبلغ مالیات بر ارزش افزوده به صورت تک نرخی محاسبه و اعمال می‌شود.
قانون معافیت مالیات بر ارزش افزوده سال ۱۴۰۳
با توجه به قانون معافیت مالیات بر ارزش افزوده سال ۱۴۰۳، مواد غذایی و محصولات کشاورزی و دامی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شناخته شده‌اند. این قانون به مشخص کردن معافیت یا مشمولیت ارزش افزوده طبق نوع کالاها و خدمات ارائه شده توسط فعالان حوزه اقتصادی می‌پردازد. به عبارتی دیگر، اگر کالای تولید یا عرضه شده از طریق بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده، معاف از پرداخت مالیات ارزش افزوده شناخته شده باشد، فعال اقتصادی مربوطه دارای معافیت از ثبت نام و انجام تکالیف مربوط به ارزش افزوده در سامانه امور مالیاتی کشور خواهد بود.
کالاهای معاف از قانون مالیات ارزش افزوده در سال ۱۴۰۳
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده
- دارو، واکسن‌های انسانی و دامی
- چاپ و انتشار کتاب و روزنامه
- صنایع دستی داخلی
- فرش دستبافت
- خدمات بیمه عمر، زندگی، کشاورزی و بیمه تکمیلی
- حواله های کاغذی با پشتوانه طلا و شمش
- درمان و توانبخشی
- فرآورده‌های گوشتی، گوشت، حبوبات، روغن، تخم پرندگان، شیر، ماست و پنیر
- بازار سرمایه
- حمل و نقل درون شهری و برون شهری
زانا؛ همراه شما در مسیر کسب و کار
در نوشته بالا با بخشنامه های مالیات بر ارزش افزوده جدید سال ۱۴۰۳ آشنا شدید. هرساله تغییراتی که در قوانین و الزامات مالیاتی به‌وجود می‌آید توسط بخشنامه‌هایی به مودیان مالیاتی ابلاغ می‌شود و از آنها آگاهی پیدا می‌کنند. برای اینکه بتوانید امور حسابداری مالی و مالیاتی کسب و کار خود را با توجه به جدیدترین قوانین و بخشنامه های مالیاتی و حسابرسی انجام دهید، وجود یک تیم مالی قوی در کنار شما لازم است. کارشناسان و متخصصان گروه مالی زانا همواره آماده هستند تا به شما انواع مشاوره‌های مالی و خدمات حسابداری، حسابرسی و آموزشی را ارائه دهند؛ همین حالا با مشاورین ما تماس بگیرید. منتظر دریافت سوالات و نظرات شما در بخش دیدگاه‌های این نوشته هستیم. امیدواریم از این مطلب کاربردی بهره لازم را برده باشید.
